HMANGAIHNA MAK MAWI LEH DUHAWM

Hmangaihna hi zawng a lo mak teh e! Chi hrang hrang lah a tam.Chutiang chhut lovin i han chip mai mai teh ang, lungleng hnemah. Pawl VIII kan nih lai, tleirawl duh lak nat rual vel laia ka thiannuin hmangaihna a sawifiah dan chu “Love is a short words which contain everything..." ka chhut cheuh cheuh a,thumal pakhat,hawrawp pali lek ni si hian lo huam zau deuh mai a lo ni. Han ngaihtuah chiang ila hmangaihna hian mihring a han luhchilh tak tak hi chuan eng hmangaihna pawh nise hlimna, tahna, lunglenna, taimakna, finna, atna, thatchhiatna, duhamna, rinawmna, thilphalna leh a dang tam tak nen,heng ho hi kan hmuhphakah a awm lo emaw kan tih lai hian kan kutphah ngeiah kan lo keng tun zel a sin! Thil pakhat avanga kan khawih phak leh phakloh a awm mai a ni tih hi i lo ngaihtuah chiang ngai em?

Dam chhan?

Khawvelah tapin hringnun kan rawn cho chhuak a, hei hi chu hriatsa a ni. Kan lo nun ve chhan leh kan dam chhan hi i chhut chiang ve ngai em? “Purpose of living” ni lovin “reasons of living” han ngaihtuah teh. “Why” ni lo in “How” tiin han ngaihtuah leh zel la. Hmangaihna vang mai mawle! Pathian hmangaihna atanga lo chhuak chu Ani atanga intanin mihringah a lo inkaidarh a,chu mai chu a lo ni reng mawle!

Khawkhat nupa pangngai kar atangin nauneihna pindan pangngaiah naute pangngai a lo piang a,chu naute pangngai chuan a nu leh pa hnenah hlimna tam tak sawifiah sen rual loh a pe a,hmangaihna nen a enkawl niin khawtin rawn luai luai doctor a lo ni ta a nih chu. A thiamna leh finna chu darh zau zelin mi tam tak pan rawn a lo ni ta. A thiamna hmang chuan mi tam tak hnenah damna pein kawng hrang hrangah midang tan malsawmna a lo ni a,chumi piah lamah chawimawina lawmman chi hrang hrang pawh pek a ni. Heng thil zawng zawng lo thlen chhan hi I ngaihtuah ve ngai em? Hmangaihna vang vek mawle! Tui ril pawh a nih hmaa mi pahnih lo inhmangaih vang vek mawle. Rahchhuah nei lo hmangaihna hi a awm lo asin! A tha emaw a thalo emaw hmangaihnain min luhchilh tawh hi chuan rahchhuah a nei ngei ngei thin. I hmangaihna pekchhuah leh i dawn te,nangmah mihring nihna leh dinhmun i ta ni a i hriat kha han inchhut chiang ve mah teh, rahchhuah duhawm tak emaw rahchhuah tenghneng tak hmuh tur i nei ngei ngei ang. Tupawh hmangaih rawh,I chhungte,i thiante leh ingaihzawng ngei pawh ni rawh se,han chhut chiang teh, i pianhma daih kum kalta rei tak inchuar chhawnga tuemaw ni hmangaihna rahchhuah kha tunah i lo chhawm ve mai a lo ni a sin!

Pu Wilson-a leh Pu Khuma te chhungkua:-

June thla hi Pu Wilson-a te chhungkua tan chuan hun nghahhlelhawm leh ropui a ni,a chhan pawh state hrang hrang 15 vel atangin Pu Wilson-a thlahte chu an inhmukhawm thin. An kawmthlang theihai buk hnuaiah chuan an eitur duhberte inchhawpin hmangaihna an vuankual thin ta a nih chu.

Tum khat phei chu Pu Wilson-a phawk a chhuak deuh a niang,a tu leh fate ho hnenah chuan kum 60 kal ta a, Sama Tucker-in a lo hmangaih hmasak dan a hrilh ta chiam a, anni lah chuan ngaihnawm ti takin an lo ngaithla a, chu hmangaihna hlutna leh an zinkawng te chhutin Pu Wilson-a chu hmangaihna pasaltha a nih zia an hriatfiah phah ta hial a,he khawvela an lo awm ve chhan te chu ngaihnawm ti tak in an ngaithla ta a nih chu! Hun hlimawm tak hmangin hmangaihna pakhat hrui an vuan ho dial dial thin a, khawvel ti nuam belh zel tur leh hmangaihna tipung zel turin an fuan khawm a,chu hun rei lo te chu am takin an hmang theuh thin.

Thingtlang khaw pakhata In kawrawk taka cheng Pu Khuma pawh hian neih chhuan tur engmah nei lo mahse a nupui leh fanau te nen inhmangaih tawn taka nitin ni chhuak an thlir thin avangin amah aia neinung a hre bik lova,kumtin vawikhat tal an lamhla lo-ah chuan an feh ho thin a, an khaw lal pawh chumi niah chuan an awt ngai bik lo. Vanduaithlak takin a nupui chuan cancer natna a vei ta hlauh a, kum2 dawn lai chu an inenkawl a,vawikhat pawh Pu Khuma chu a nupui an zai dawn zanin vana arsi te enin pawnah a leng thawveng a,chutih laia a pum rawn ri telh telh chuan a mumang atangin a rawn kaitho thut mai. A ngaihtuah chiang a,a tuka a nupui an zai dawn avangin an nu chu engmah ei an phal si lo,a eichak ang tih hlauh vang leh a nupui tana a inpumpekna vang chuan chaw a la ei lo a ni tih a hre chhuak thut mai a,mahse a mitthlaah a nupui a lo lang a,a ni puar taka a awm lai a,a hmangaih ngawih ngawih a nupui riltama a awm bik tur chu ngaingam lovin,taksa riltamna chu thlarau puarna in hmangaihna chuan a fah puar ta zawk a ni.

Heng hringnun thawnthu te hi han ngaihtuah chiang teh,a in her chhoh vel dan te hi thil ho te leh thu ho te vang mai mai asin. Ngaihtuah chian a han chhui chian meuh chuan a ho si,a tha bawk si,nuihzathlak zawk mah mah emaw tih tur khawp ni si,hlu bawk si a ni. A chhan chu maw-mi pahnih inhmangaih vang vek mawle.

A lo dik chiah a ni,mipakhatin, “Hmangaihna hi chu ka sawifiah thiam lo, ka vei veng veng chak lutuk mahse ka chungah hian thleng ta se ka hrethiam ang em le?” a ti thlawt mai a ni. A lo ni chiah a ni,hmangaihna sawifiah turin lei tawngkam engmah hian a daih lo a ni. Tawnharh ngai khawpa nunpui chi a lo ni. Mahse maw,thinlung pahnih hmangaihna in a zawm tawh hi chuan kan duh emaw duhlo emaw dan rual lohin kan nitin nunphung leh kan chhehvel zawng zawng hi a lo khawih tel vek zel zawng a lo nih hi!

Damchhung hi duhthlannaa khat a ni tih hi i lo ngaihtuah chiang ve ngai em? Nang leh kei hi duhthlang hmasa ber kan ni lo a, a hnuhnung ber pawh kan ni dawn bawk hek lo. Duh thlang thei a kan awm chhan chu hun kal tawha mi pahnih lo in hmangaih vang leh chu hmangaihna chuan a lo chenchilh tak tak tawh vang mai a sin. Vai tleirawl coconut hriak rim nam rum rum ka bul a thu thin paw’n “Love is like an air, we cannot live without it” a lo ti tawp mai a, “Hmangaihna hi boruak ang mai a ni,a tel lo in mihring a nung thei lo”tih kha tleirawl rilru leh ngaihtuahnaah khan a chiang em em lawi si. A lo ni lah tak a,hmangaihna tel lo hi chuan nun hi a lo van chak loin a lo van puar mawh tak em, a lo kawrawngin,nun hnawhkhahna a va lo awm lo em! Ngaihtuah nei miah loin kan kiang a boruak kan thaw chhuak a,kan thaw lut leh a,ngaihtuah chian chuan chung mai mai pawh chu hmangaihna in a rah chhuah vek a lo ni reng mawle.

Beidawnna ata beiseina

Thawnthu tam tak he thumal behchhan hi I hre tawh,nula leh tlangval inhmangaih na avang a buaina thu te,nundan tha an zawh tak dan te,nun inhmuhchhuahna thawnthu te leh a dang tam tak te, chutiang chiah chu alawm,mipahnih inhmngaih vang a lo piang chhuak nula leh tlangval te chu

Bill-a chu ruihtheih thil vang in a nih tur pawh ni phak lo in “ka hmuh chawp ka ei chawp” ti a innghahna bulbal pawh nei lo in leh beisei pawh nei lo in a vak rawlaivel mai mai a,chutah dawrnghak tu Christy nula tan mek nen an han intawng ta hlauh mai a, Chunglam puihna zar ah an inhmangaih ta em em mai,a mumang pel rawk khawp in Bill-a nun ah chuan thil tam tak a lo thleng phah ta hial a,chhungkua te dinin fanau te an nei ta hial a ni. Vawi tam tak Bill chuan a fanu Shirley chu he thu hi a hrilh thin

“Thinlung pahnih a inzawm tawh hi chuan engmah hmaih nei lo hian a khawih vel thin,thil thleng tawh leh lo la thleng tur te hi-a tha emaw a chhia emaw a bultanna leh a tobul chu hmangaihna hi a ni. Tichuan Bawihte I pa hian ka hnar thei lo che a,ka hnar ngai lo ang che. Ka bula I awm in ka mit fukna ber I ni a,ka kiang a I awm loh in hmuh beisei che in ka mit te ka len ruai thin. Ka kiang ah pawh awm reng mah la ka ngai ngawih ngawih che. Achhan chu maw,keimah atanga chhuak I nih piahlam ah I nu duhawmna leh thatna te kha nangmah ah hian ka la hmu tlat alawm. Mahse maw Bawihte, tar khup bih I nih thleng in he thu hi lo nghaihtuah ve la,heng zawng zawng hi hun kal tawh a mipahnih inhmangaihna vang mai a ni tih hi”

Mi pahnih inhmangaih vanga thawnthu leh hla, ropui leh ngaihnawm tak tak pian chhuah hnem tawh zia hi! An ziak a,kan chhiar a, ka ziak a, i chhiar mek bawk. Kan chhehvela thil thleng zawng zawng te hi chhui chian chuan inhmangaih tawn tawhna hnukhat vek a lo ni zel a sin. Chumi piah lamah tleirawl ngaihzawng nei tharte tana khawvel thar nawmbik zia te, hmangaih taka thian dun in sunhlu pumkhat an insem te, vengkilkhawra nupa tuak khatin harsatna sutkian tuma an bei dun te, chhan ho te avanga mipakhat inawkhlum ta te, mittui tam tak sur tirtu leh hlim veng veng nate,mahni pawh a nuam tih chem chem na thlentu hi chhut chian fe tham a lo ni reng a sin. Hmangaihna hi a va han lo mak em!

Heng thu zawng zawng hi i chhiar zawh hunah chuan a chiang thawkhat in i hria em? Nang a chhiartu ngei leh a ziaktu ngei pawh hi kan la inhmu lo pawh a ni thei,kan dinhmun pawh inperhsan tak a ni thei,mahse maw kan in anna chu mi pahnih lo inhmangaih tawh vang a awm ve ve mai kan ni.

Aw!hmangaihna mak,mawi leh duhawm tak hi chu!!

13092009835