i duh zawng chhin la

Saturday, October 15, 2011

Mapuia



                                   Pawnlama ka fate pathum infiam nui hawr hawr ri chuan ka chhun muthlu chu min ti harh hawk a, chiang em em a ka harh hnu chuan mapuia wheelchair vawnchhan chu ka tuai ka tuai a, ka fapa, ka rila rah ni lo mahse Pathian min pek a nih avanga ka hmangaih ,ka duat  leh khawngaih ngawih ngawih chu ka fate dang a an loh vang pawh a ni mahna a bulah ka awm tamin a duh pawh ka tih sak nasa ber nghe nghe a ni.

                                         Vawiin ni hi mapuia piancham a ni a, mapuia hi mite angin thanglian  ve se chuan tlangval pangngai a ni ang a, mi chhuanaawm tak a nih ka ring bawk a ni. A ke rek char tak mithla chunga pawl hnih a nih laia zeng hriin a man fuh avanga mi ang ve ta lo ka fapa chu ka thlir a, a unaute bulah hlim takin nui ve bawk bawk thin mahse a damlohna chuan a thlarau nun a khawih tel hle a ka hriat avangin fuih hram hram ka tum a,a bulah phei chuan ka inti pachang hram hram thin. Ni sa vawl vawl hnuaia kan kawmchara a u te tuicheng chu an tuikhhuah kopang atang chuan hlim takin a thlir a, a ke rek leh ria tak,kum tam a hmang tawh lo a ni tih hriat tak chu vuan pahin a u te tuicheng chu a thlir a, a chang leh khawi emaw lai melh vawng vawng in a mitmeng chuan a rilrua engnge maw ruak tih khahna tur a zawng a ni tih ka zuk hmu a, ka mittui hru pah chuan a diary-a pindan ka tihfai paha ka hmuhchhuah chu ka lek chhuak a, kan chhungkaw tihdan nilo mahse chiar chaknain min tur tlat avangiin ka keu ka keu kual phawt a, inthiamlo deuh chungin ka keu fuh lai ber phek chu ka chhiar ta a

Mitkhap kar lek pawhnise, pen khat lek pawh nise,
He ka dinna atanga phet ka nih vaih chuan mihring chang zo tawh lo tur ka ni tih ka inhria a,
Minute khat chauh pawh nilo,mitkhap kar lek pawh min kalsan la kei chu i hnenah ka chawl ang
Tichuan he hringnun buaina hi ka pum pelh ang
Chu chu phalloin tunah khhawvelah min dah a, heti teh hrep hian
Vuina zawng ila, vuina tur ka va'n ngah em
A chang chuan mahni ka inkhawngaih avangin zankhuaa mittui nena van thlir chang ka ngah asin
Chutih hunah chuan nangin min thlir reng tih ka lo theihnghilh thin
Lalpa chakna min pek i tiam chanve pawh ka phut lo
A them tal kha min pe la,tichuan he nunah hian hlimna ka tawng ve mahna!

Nitin ka tan ka rum a,tun hun hi tiin tapin ka tawngchhuak fo thin
Naktukah chuan beiseina tlemte ka nei a, naktuk chu
Naktuk lo thlen hun tur chu nangin I hre si
Zing ni chhuak tur rawn inthamte hian beiseina thar min pe leh a
Chuti ni lo se thian mamawh leh ngai ngawih ngawiin
Mal ngawih ngawih leh vanduai bik ngawih ngawihin
Tunah hian ka inhria ang a,
Vantawp thleng turin ka tap ngei ang le
Naktuka ka beiseina chuan dam leh a, dik leh famkim nia inhriatna leh  rinna min pe a
Mahse Lalpa tunah hian ka va'n mamawh tak che em!
Tun chauh a ni lo engtik lai pawhin ka mamawh che tih i hriat kha
Ka thinlung chhung zawng zawng hretu i ni tlat alawm
Keimaha chak taka ding tawh tur ka ni tiraw?
Mahse nang lo chu rinchhan leh nghenchhan tur dang thlan tur ka hre si lo
I kiangah lo chuan ka chakthei lo tih ka hria alawm
Lalpa i chakna them te chauh kha ka dil a che

Lalpa, i hun te keimah avang hian i van khawhral hnem bik em!
Kei kebai leh zeng tih theih neilo tan hian i hun tam tak i seng si a
Ka tana i hun hman zawng zawng ngaihtuah hian
Keichu chaktak leh huai taka ding tawh tur ka ni asin
I tello chuan he khawvel hi ka hmachhawn ngamlo mai a ni lo
I tello chuan ka dingchhuak zo lo a ni
Naupang chumchiap chaklo tak ang maiin nang chuan min kai a
Ka harsatna zawng zawng karah ka kiangah i awm a
Nangin min kalsan ngai lo
Min en ta che! Lalpa, thli ben kual ang mai mai a ka awm hi
Tunah ka hnenah lo kal leh la
I kiangah ka mittui ka'n ti tla leh ang e
Nang chauhin, nang chauh chuan a chhan i hre si a

Mipui tam tak i kalpel a, mi tam tak kha
Kha'ng mipui tam tak khawvel tana thil tam tak titute i kalpelh lai khan
Kei chuan a thimlai ka chang a, ka tih theih tawk an thawm ngaihthlak chiah ti turin
Nangin min kal pel loin engah min hruai a nih kha
I chakna zawng zawng ka hmu a, i thiltihtheihna zawng zawngin min tuam a
Hmuh che ringawt pawh kha ka tan chuan a tawk tawh teh reng nen
Nang chuan i chakna them min pe a nih kha-ka la hria asin
Lalpa kha huna i chakna them min pek kha ka va'n mamawh leh ta em!
Min pek tawh i chakna them a a them lai chauh pawh kha min pe la
Ka mittui a hul ang
Ka dil che Lalpa i chakna them chauh kha tunah hian!

Mi chak tak nih tuma ka tha zawng zawng ka sawm khawm lai min hmu a
Mihring chaklo tak a kehdarh fo thin angin kei mi chaklo ber mai chu ka kehdarh thin ti pawh i hriat kha
Chutih huna ka thian tha ber ang mai a i kutchaka min kaih changte
Thinlung kehsawm leh lungchhe van kaia ka tah changte a
Ka kianga i awm rikngawtna pawh khan chakna chhete min pe asin
Tunah hian khami ni ang khan ka thlarau min tihkhah sak la
Min chhung khat leh la ka va'n ti em
Lalpa ka chaklohna chanve tal min laksakin
I chakna them tal kha min pe leh ta  che
I chakna them talpawh ka tan chuan kum tak chakna  a ni si a
Ka dil a che i chakna them chauh pawh kha ka tan
Tunah ka tan ngei hian ka dil che

Van ka en a, min thlir reng tu a awm tih ka hria a
Chu ka hriatna chu van ka thlir apiangin hrilh nawnin ka awm thin
Ka chak lai niloin ka chakloh zual laiin
Min thlir reng tu chu ka hmu che a,ka ngaihtuah a
Ka tana i hlutna ka teh a, ka tana i inhuamna nen
I tana ka hlutna ka teh leh a, i tana ka inhuamna nen
Ka va ha'n te em!
Chaklo takin, te inti takin i hnen ka rawn pan leh ta
Lalpa he kebai chaklo mittui hi a thlawn lo ang tiraw?
Lungngchhe vankaia ka dil che hi aw ka Pa vana mi
Min hruk hul sak dawn lo a nih pawhin i chakna them tal kha min pe la
Ka mittui chu keima’n ka lo hru hul ang e
I chakna them chauh ka dil a che Lalpa
I chakna thhem chauh pawh kha ka chakna zawng zawng let tam a ni si a! 

                      He thu hi nimin piah maia a ziah a ni a, ka chhiar a ka chhiar nawn leh thin.maimitching chungin a phek ka keu phawk a nimin maia ziah a ni tih langchiang em em,lehkha phek mam thlap leh pentui tharlam fahrana ziah chu ka zuk chhiar nawn leh a

Lalpa  ka taksa mamawh I hria a, ka thlarau mamawh pawh I hria
Khawvelah hian ka cham hlen dawn lo tih min hrilh nawn leh la
I hnena ka chaklohna te ka dah zel theihna turin
Ka phurrit te hi a zang asin
Nang ka kianga I awm chuan

Ka lawmna ka sawi leh dawn em? sawi leh turin min duh em?
Ka duhdan ni loin  ka mamawh ni a I hriat anga min awm tir hi
Ni e, naktukah chuan I hnenah ka la awm ang
Naktuk lo thlen hun tur chu nang chauhin I hre si
Tunah chuan ka mittui min hruksak leh phawt ta che
Ka lawmna mittui hi!

                        Ka fapa,  hmangaih taka ka enkawl,a taksa chaklohna avanga a rilru leh thlarau chaklo tura ka lo ngai ve ringawt hi ka tisual let der a ni tih ka hre ta. Tisa a malsawmna ka dawn avangin engkim ti thei emaw ka inti fo a,hlimna chu ka ta emaw ka ti fo thin a, nun lairil tak tak pawh lo chungin nung reng emaw ka inti fo thin. Ka fapa tlangval tantir awrh,kebai leh nghalin chakna a neih nana Pathian a lo auh nasat zia ka hmuh chuan ka thinlunga vih sawk ang maiin min khawih a, chiang takin hlimna neitu diktak belh chuan hlimna hi kan ban phak maiah a awm a ni tih ka hre ta! A natna avanga a vui ka hre ngailo a, chumi avang chuan engkim a pawm thiam emaw ka lo ti mai thin, pawm thiam tura Pathian a karna erawh ka lo hre lo a ni. A nu ka nih avang leh ka enkawl a nih avangin kei aia engkima chaklo tur emaw ka lo ti ngawt thin a, tunah ka hre ta-ka fapa kebai chakna neih zawng zawng atanga a themte pawh hi nei dawn ila hringnuna ka hmachhawp te hi ka puitlin tur! keimah atanga zir tur emaw ka tih ka fapa chuan nun zirlai ruahthamloh min ziritir ta a nih hi.

Kan thinlung duzawngte Pathianin a hria a,kan mamawhte  a hre bawk. Kan duh ringawt ni loin kan mamawh-kan tisain a mamawh aiin kan thlarauin a mamawh a ni min pek thin kan Pa vana mi khian! Pathian hnenah kan duh kan dil a,min pe fo bawk a, min chhanna leh chhan kan duhdan a inanloh chang pawh a awm fo mai. Kan tisa duh chauh dil lova kan thlarau tana kan duh dil nachang hriat hi a lo va’n pawimawh em! Thlarau sawprawp leh lungchhia tan chuan chakna sawi senloh pek a tiam si a!

Mapuia avang hian vawi tam tak tah chhang ka nei a. “Lalpa engnga tinge kei kher” ti a lungchhe vankaia ka tah chang pawh a tam thin. Pathian hnenah vawi tam tak ka vui a, a changphei chuan ka dikohna min hrrittir a, ka fapa tawrh ai min tawrh tir tur te’n ka dil chamchi bawk. Kei a nu zawk vanduai bik em em a ka inhriat laiin ka fapa ve thung chu vannei bik a nihnaah a chiang zawk a, tisa famkimna hi chakna awmchhun a ni lo tih kei aiin ahre chiang zawk a ni. Ka fapa rinna neih zat chanve tal nei tur chuan tan fe ka ngai ang a, chumi ti tur chuan ka fapa beiseina neih zat chanve tal ka neih a ngai ang. Chung zawng zawng nei tur chuan ka fapain Pathian a auh zat let tam ka auh ve a ngai ang, chutiang thil ti tur chuan ka fapa vanduaina ang hi ka chung a thlen a ngai ngei ang, chu erawh ka pawm thei dawn si lo. Lo thleng ta se mapuia hi tunge enkawl ang tia ka rilru chiai taka a vah kual chiam hnu chuan ka hre thiam ta-ka fapa leh Pathian inkar thukzia leh ril zia hi kei atan chuan neih rual a ni dawn lo tih hi. Tisa ah chuan engmah nilo mahse thlarau atanga teh chuan pasal tha a va’n ni chiang em!  

                       Mapuia diary chu ka khup thawk a, ka maimitchhing a “ Lalpa kei lo chu tunge niang” tiin mittui tla chungin ka phun mawlh mawlh a.








4 comments:

  1. I ziak tha thlawt. Thu lah i chhep thiam. Ka chhiar chhuak dap e; mahse min vel tep erawh ka pachanglo ni lo in, i thuziak thiam vang zawk a ni e. Lo ziak zel teh.

    ReplyDelete
  2. sakhawmi ka ni lo na in thinlung a khawih hle mai hei chu,hringnun hi a harsa ani..

    ReplyDelete
  3. mahminga leh andrew ka lawm e, hringnun hi harsa taka paltlangte tan a hlu a, awlsam tak e hawi ve mai mai tan chuan eng a lo ni lo e!

    tah hi hlimchhuah alawm mahming tap bawrh bawrh rawh

    ReplyDelete
  4. Rose Mapuia Dairy chuan hringnun ah zirlai thar min pe nasa hle mai....

    ReplyDelete