KAL BO LO LA

Zan dang ang bawkin ka hlim a, ka nui a, nakin hun tur erawh kan sawi lo. Zan dang ang bawkin thawm riva neuh neuh ngaithla pah chuan tukverhah ka dak a, ka nuna thil ropui lo thleng tur ka nghak a ni tih lah ka hre der si lo. Mi tuemaw chuan min hmuin-hemi zana ka thil tawn hi hria se zawng ; ka chapopui theih loh zia min hrilh nek a nia ka rin ni!. Ka thinlung zawng zawnga ka rin, reilotea a kianga ka awmna tur hnenah chuan thu sep sel te te ka pe a, ka lak ata a kal bo ang tih ngaihna ka hriatloh vanga ka tana mi bik nia ka ruat hnenah chuan.

Khatih lai khan nang chu ka thian satliah chauh i ni a, ka hria che a, vawi tam tak thu lawilo leh hawklak thu tawi te te ka rakpui fo che a, ka hlimna tur tawk lek leka min chhan lai kha a ni. Siamtuin  damchhung hun min pek ka hman tawh chin-la rei em em loah hian mi tam tak ka tawng a, ka kawm a, ka chenpui a, a chang leh ka tahpuiin ka nuihpui bawk bawk a; nangchu chung mi tam tak zinga pakhat ve mai i ni ngei thin alawm. Kha zan khan engvanga ka chunga thil duhawmlo lo thleng kha hrilh che nge ka nih tun thleng hian ka chhutchhuak thei ta lo.

Ka thiamloh leh ka pawlawh vang pawh a ni ta ve ang. Mi tuemaw khan ka nun kha  a her kal hnehsawh em em a, keilahin chuti bawk. Ka kual ka kual a, ka tlukna ngaia tlu leh tawhlo tur emaw ka tih laiin thuk takin ah thluk ka ni a, ka hliam dam mumal ngailo chu tihhliam belhin a awm leh ta a nih kha. Ka thinlunga thu awm tam tak khan i hnen a rawn thleng a, ka tahna lah chu a thuin ka rawn thlen belh zel bawk. I tan tunge ka nih hre ve lo mahila ka tawt luat vangin ka rawn pan che a, ka ngaihtuahna kil khatah i lo awm ve kar a ni tih lah tunah chauh ka hre si. Ka thinung natna chuan na takin min siam belh a, ka mu lo a, ka ei hek lo. Rilru leh thinlung thunawi tak ngial pawh fawmkhawm theiloa min siamtu kha ka dem phal bik reng reng lo a ni tih i hriat hnu pawha ka atna min chhuan tir tu i lo ni kha thil mak tak chu a ni ve a ni.

Engtin nge tih leh engtikah nge bul kan tan ka hre ta mai lo. Ngaihdam ka ngai leh ta! I thinlung na taka hliam tawh hnu khan ka thinlung na em em, chhun thi zawih zawih chu a riruang a mithla avanga ngawi mai mai thei ka ni ta bik lo a nia nge. Ih e! I hnenah hian ka sawi tawh em ka hre lo mahse ka’n sawi phawt teh ang “kal bo lo la” tih hi

A chang chuan mihring chanve pawh tluklo hiala inngaih chang ka ngah a, khup zawi hnawka ka tluk leh keima nun ngeiin min lehthal hawk hawk chang pawh a awm nawk mai. Harsatna ropui lemlo leh buaina chenbeh te te avanga ka kun ngawih ngawih changte hian engvangin nge he’ng te hi ka chunga a thlen bik tiin ka kun nasa thin. Eng chhete pawh ka hmu mahna tiin thei leh theiloin ka bawkvak a, ‘engvang nge keimah kher?’ tih zawhna chu keimahah a luangliam fo a, hunin min hruaina lam tur pawh ngaihtuah loa ka kal bek bek lai chuan chhun en chhan leh a engin a hlutzia-a tehna niloin ka tehna min hmuhthiam tir ta bawk. Tunah chuan nang ka hnenah pek i ni ta a, ka lawm asin. Chuvang chuan ka lo la hrilh lo che  anih chuan tunah ka hrilh ang che “kal bo lo la” tih hi

Thim chhahtak ka paltlang lai khan ka kiangah I awm tih ka hre reng reng lo a, ngaihruatnain I kutin min chelh tih lah ka hre hek lo. Ngaihdam ka ngai leh ta! Ka hriatna aia ka hriatlohnain min tih at avangin min chelhloh phah lo a, kalsan a hnekin I hnai telh telh zawk si. Awlsam taka nunga thlarau phawk lawp lawp khawpa thawlenga leu vel mai mai thei mihring chu ni ila nang ka mamawh tawp lo ang che. Hlimna te hi tahchhuah a nih avanga tahna te hi hlimchhuah a nih zawk chhan min hrilh tu an awmloh avangin thinlung natna te hian damna min thlen vek lo hek lo.

Lawngchawlhna hmunah chuan lawng awmloh chang awm mah se chu lawngleng zin vei vak chu a hma aia hlawkzawkin a lo haw leh dawn a ni tih hriatna chuan mipui tuemaw hlimna leh beiseina a pe thin. Lawngkhalhtu chuan chu lawngchawlhna chu a mithlaa hmu chungin thli leh ruah nasa em em hnuaiah pawh a lawng chu thunun a tum tang tang a,a tum ram chu a thleng leh nge nge thin ang hian nang chuan ka nun khawilai emawa la hahchawl tur hnenah chuan beiseina tam tak I pe a, harsa ti takin ka kal tang tang a,nakina lo la awm tur hriat reng na chuan beiseina nen ka tha a ti tho thar leh thin a, ka lo la hrilh lo che  anih chuan tunah ka hrilh ang che “kal bo lo la” tih hi

Chu sava thlawk lai chu ka thlir reng a, a hlim a ni. Van boruak zau taka thli leng delh delh karah chuan a mikhual hauh lo. A thla a zap a, a zap nawn leh a. Ka kutphah tiatlo mah ni se ka tluk hauh lo tih chu  hrilh ka ngai lo. Bik ni tura duan a nihna ‘a thla’ chu a tan a hlu a, a tello chuan ‘duan bik’ a nihna engnge awm ang le? ka nui a, ka hlim a, ka thlir reng a, chtih lai chuan siamtu pawh a khi ve sak ang tih hi ka ring tlat a ni. A thla chu tih tliah emaw lakbo sakin awm ta se chu savate chuan eng kawngah mah min tluk bik lo ang mahse thil pakhat vang chauhin duan bik a ni. Nang hi ka hnen ata kal bo ta la sava thla neilo, ‘duan bik’ a nihna atanga hnawh thlak ang lek ka ni dawn asin. Chutiangin sanghate pawh an nunna lakna hnar leh duan bik an nihna, tui atang lak chhuah ni ta se –a duh emaw duhlo emaw tuemaw nuna engngemaw pek belh theilo tura dahhran a ni ang a, duan bik a nihna atangin lak bo a ni ang. Hei vang ringawt pawh hian ka lo la hrilh lo che a nih chuan tunah ka hrilh ang che “kal bo lo la” tih hi.

A chhartu nih aiin a hlohtu zawk nih natzia ka hriat hmaa I lo hriatna khan min thlamuan a, hlohtu kan nihna zawk ve ve chuan I kiangah min pawthnai hial zawk a ni tih chu I hriat kha. Hmana mumang duhawm tak mang thintu paw’n man leh ngaihna a hriat tawhloh hnuah nang ka chhar che a, hlohtu nih natzia atangin chhartu nih hlutzia ka man ve thiam ta. Hlohtu zawk nih natzia ka hriat atangin hlohtu nih ka inzirchhuak a, engkim hloh pawh ka thiam ve ta-nang hloh che hi ka la inzirchhuak lo mai pawh a! Tichuan lo kal la, mihring kehchhe vek tawh leh hlohtu emaw kan intih thinna kha dahthain hmangaihna hi I chawimawi teh ang.

Ka tan tunge i nih tih aiin I tan tunge ka nih tih a pawimawh zawk asin! Ka thian i nih ka duh na aiin I thian nih ka duhna a nasa zawk a, ka tana mi hlu tawp i ni chung paw’n I tana sawihleihtheih loh khawpa hlu nih ka la thlang fan asin. Ka engkim i nih aiin I engkim nih ka thlang ang bawkin ka ta bik I nih ai chuan I ta bik nih ka duh bawk. Hma ka sial viau em? Thli chhe chhem thluk mai mai rual ka nih tawh loh hnu hian I va’n hlu zual em! Hei pawh hi ka lo la hrilh lo che a nih chuan tunah ka hrilh ang che “ kal bo lo la” tih hi

Ka hnena pek i nih lai khan pekin ka awm tih ka lo inhre lo. ngaihdam ka ngai leh ta! Mahse ka la sawi talh ang. Ngawi renga midang hnena thusawi thei mitlemte zinga mi I ni tih hi fiah takin engtin nge ka sawifiah ang? Thinlung thuruk chu ngawirenga zawn tur a ni lo em ni? bengchheng tak leh ri leng lunga kalin tlan pup pup ila ka hmu tho angem?mahse en teh thingte, pangpar te, phaitual hnimte leh vana chhum inzial tup tupte pawh khian ngawi rengin kan thinlung an fan a, ngawi rengin an mawina an chhuah khi. Hram tinreng-kan nun khawhar min awi thintu te pawh hi mihringin a siamchawp thil ri rei ruai karah ai chuan hmun dai reh leh khawvel hi a ngawi ta tlawk tlawk emaw kan tihna hmunah ani min awih thin ni! A enga pawh chu nise I tana ka hlutna aiin ka tana i hlutna hi a va’n nasa em! Nilenga hlim taka hun ka hmanin ka hre reng che a, ka hlimna chu hre ve la ka duh avangin hrilh hlan che ka nghak hlel thin. I hlima ka hlim ang bawkin ka hlim chuan I hlim ve tura ka ngaih vang  a ni. Tu va tluklo mah ila mawi taka inchei nia ka inhriat niin min hmu ve la ka ti a, ahmaa mahni leh mahni anchhia inhlawh lo chah pawh kha darthlalang hmaah dingin mawi bik ta riain ka inhria a, tlang mawi tak leh van pawl ruih te, arsi phe neuh neuh ka thlir vang vang changte hian ka kiangah awmin min thlir pui ve la, a mawina sawi duh ila ka ti fo thin. Khawiloah kalin bengchheng engang ah pawh awm mah ila ngaihruatnain I kianga ka awm reng a, mi temaw hmelah chuan I hmel ka hmu thin. Ka harsatna nangin min sutkianpui aiin I harsatna sutkianpuitu che ni ila, ka hlimna i nih ai mahin I hlimna  ni ila, ka nuihna ti tamtu aiin I nuihna ti tam tu ni ila tiin duhthu ka sam fo thin.

Nunhlui hlu tak tak te hi upat avanga ngah tur ni se zawng a nei tlem ber pawl kan ni ang. Chtiang niloa hun hlui tak mahse hlu tak ngah ve ve pawl tak kan nihna hian khawiah emaw chuan min hruaitleng ngei a ni tih chu a hrechiangtu ber kan ni awm e. Mihringte hian kan nun hlui zawng zawngte hi kan theihnghilh ngai lo a, keimahnia a bik nia kan hriatte chauh hi kan hre reng thin mai zawk a ni. I nunhluia I nun “I nun ti nunhlui” bik tu chu theihnghilh la ka ti reng reng lo mahse i hriatrengna phena malsawmna chu ni ila ka ti vawng vawng thin. I hnen ata kal bo ka tumlo ang bawk hian  ka hnen atang hian kalbo lo la ka ti a, pianhmang mawina aiin thinlung hlutna chu chawisang dun zel ila ka ti thin. chavangte chuan hei hi ka lo la hrilh lo che a nih chuan tunah ka hrilh ang che “ kal bo lo la” tih hi.

Montana tlang vurte pawh khi engtik lai pawhin a var a, a thianghlim reng a, mi tuemaw tana thawvenna a thleng fo thin ang bawk khian nang ka kiangah awm la, I tan nun thawvenna thlentu ni ila, ka tan mi hlu bik lo ni zel la tichuan hunin min la hruaithlen na hun tur chu I thir dunin kal ila i hlim ang hmiang.

msi@rose