i duh zawng chhin la

Wednesday, April 17, 2013

Amah kha ka pu




Ka pu kha putar tia sawi theih tawh, lu tuak var vek tawh e ti lo khan pa fiamthu duh tak, pa harhvang leh a ngaihna hre zet mai; phawkphawhraw viau e ti loa pa phunchiar zet, phunchiar viau e ti loa thinrim thlazen lo, hmangaihna ngah viau lawi si a ni. Ka pa-in min hrilh thin dan phei chuan a thothang a tha-in rualkawm pawh a thiam hle a, thenawm khawvengte pawh a titi ngaithla turin an lo leng khawm tel tel thin. Pa rilru tha tak leh midang kawikhawm thiam tak a ni tih min hrilh thin bawk. Ka pi hi ka hre chiang hman meuh lo na-in ka pu chuan a chanchin min hrilh fo a, nu hmeltha tak a ni tih a sawi ngai lo a, mahse nu zaidam zet mai leh dawhthei tak a ni tih erawh min hrilh thin. A tu hmuh hmasak ber ka nih bakah mipa fa ka lo ni kher bawk nen ka pu chuan min duat hle a, ka pa ai mahin min ngaihsak zawk emaw tih tur a ni; ka nite ho paw’n min thik lek lek zawk thin tih lah ka hai lo. Ka pu kha mi bik a ni chu ka ti hauh lo a, mahse ka tana a hlutna riau kha a awm ve tlat asin.

Ka pu chuan min duatin min zilh peih hle a, a chang chuan nin deuh titih chang pawh ka nei fo va. Vawi tam tak titi phungleng a sawi laia ka pi chanchina a pakai daih chang a awm a; a titi a kal laklawh chang phei chuan ka ngaithla nge ngaithla lo pawh ngaihtuah lo hian a sawi zawm par par a, a melh ngai melh ran chunga hui pap pap pahin a titi thin. Ka pi kha a hmangaihin a ngai hle a ni tih ka hrethiam mai a, ngawi renga lo ngaihthlak kha a tha ber nia ka hriat avangin ngawi rengin ka pi chanchin a sawi chu ka ngaithla thin.

Ka pi nena an inneih hma khan an veng nula hmeltha tak khan a kherh thin niawm tak a ni. Han en mai chuan ka pi aia a tlawntlai a that zawk vang chuan a buai ve hle thin a, ka pi lah chuan engah a ngai thin si lo. Ka pu chhungte lah chuan chu nula chu an duh zawk vek avangin an buai deuh rap rap a, ka pu pawh chu an hmin titih ta mai. Ka pi hmelah erawh zam hmel reng reng hmuh tur a awm ngai lo a; thu a kal kawi a kal kawi a, ka pi nen chuan an inneih leh ta daih si. An veng leh chhungte zawng zawng mak tih a tling ta hial reng a nih kha. Hun rei tak an inneih hnuah ka pi chuan kha’ng hun lai vela a tawngtai nasatzia sawi pahin ka pu bulah chuan a titi siam siam thin a. Ka pi chuan ka pu hnena “Engkim kan chunga lo thleng hi kan thatna tur vek a ni. Tawngtaina te hi kan duhdan vekin Pathian hian a chhang lo a, kan thatna turin a chhang thin.  ‘Ni love, heti zawk hian le’ a tih apiangin tawngtaina a chhang lo emaw ka ti mai mai thin alawm” tih a sawi fo thin chu ka pu chuan a sawi tel ngei ngei thin.

Kum tam tak an inneih hnu chuan tlaikhatchu ka pi chu  a damsamlohna avangin lo atangin a lo hawng a, a chauh em avangin engmah a ti peih lo. Chutih lai chuan naupang te kan la ni a, ka pi dam loh avanga thenawm khawvengte lo leng pawh chu keini chuan nuam kan lo ti zawk mah emaw tih tur a ni. A boral dawn zan chuan ka pu chu vawi tam tak a tawngtai a; a tawngtai ri pawh ka bengah hian a la cham reng mai. Pindana ka pi nena an awm  dun changte chuan an lo tawngtai melh melh a, keini naupang chhia mai mai kha chuan engah vak kan lo ngai ngai lo va. Ka pu kha sakhaw mi tak a ni ngai lo a, ka pi thih ngama a’n nat meuhah kha chuan a thinlung zawng zawngin Pathian kha a au tak meuh meuh a ni tih hai rual a ni lo. Ka pi boral dawn darkarah chuan ka pu chu a bulah a awm tlat a, a kut a vuan a, a mittui a far zung zung a ni tih ka hmu a; chutah chuan ka pi chuan ka pu kut vawn ngheh sauh sauh pahin “taitea pa, engkim kan chunga lo thleng hi kan thatna tur vek a ni. Tawngtaina te hi kan duhdan vekin Pathian hian a chhang lo a, kan thatna turin a chhang thin.  ‘Nilove, heti zawk hian le’ a tih apiangin tawngtaina a chhanglo emaw ka ti mai mai thin alawm” tih a sawi a, a hnuk a chat ta a. Ka pi thusawi hnuhnung ber khan ka pu kha a her danglam chiang asin!

Ka pu kha pa titi peih tak a ni nachungin a titi-na reng rengah a thil tih tawha a inchhir thu a sawi ka hre ngai hauh lo - thil pakhat chauhah tih loh chuan. Hna atanga chawlh ka neih ni chu ka pu nen kan inawm nilen ni a ni deuh ziah thin. Chu’ng hunah chuan ka pu chu a tirah fiamthu nen titi bawrh bawrh mah se, a tawp lamah chuan ka pi chanchin bawkin a khar ziah a; a tawpah “I pi kha a damlai kha’n duat takin lo enkawl ila” ti-a tawp loh leh, “Ka hmangaih thu leh a min hmangaih tlat avanga ka lawmzia kha a damlai khan lo hrilh hman ila aw” ti vawng vawng chungin a thusawi chu a titawp ziah thin. A thusawi zawng zawng kha kan tleirawl hnu thleng kha’n ngaihtuah chian nachang ka lo hre ngai lo a: ka pu kha khawngaih viau thin mah ila ka lo ngaithla liam puat puat mai thin. Tun hnua ka ngaihtuah chian leh tak hnu hian ka pu khan ka pi damlai kha’n sawi tul nia a hriatte, fak a ngaihnaah te kha’n, inti pa em em ringawt lovin lo fakin a hmangaih thu te kha lo hrilh mawlh mawlh thin se chuan ka pi nun kha eng emaw chen danglamna chu a awm ngei ang le.

Nidang ang bawkin kan chhungkua chu kan ri laih laih a, kan nileng titih ta der mai. Ka nu zin lo haw ni tur a ni bawk a tiin sikula infiam khawtlai lo chuan in lam ka pan ding nghal char char a. Phur leh thatho taka in ka zuang lut chu tukverh bulah ka pu leh ka pa ngawi rengin an lo ding a, ka ni-teho chu an lo ngawi thap bawk nen. Engkim hre thiam rual ka nih ve tawh avangin ka ni-in ka nu’n pasal dang a um thu min hrilh chuan min barakhaih chiang kher mai. Tih vak ngaihna ka hriat ve loh avangin ka mutna pindanah chuan ka thu ngawi reng a; rei fe hnua ka va chhuah chuan ka pa dara vuan chungin ka pu chuan “engkim kan chunga lo thleng hi kan thatna tur vek a ni. Tawngtaina te hi kan duhdan vekin Pathian hian a chhang lo a, kan thatna turin a chhang thin. ‘Ni love, heti zawk hian le’ a tih apiangin tawngtaina a chhanglo emaw ka ti mai mai thin alawm” tia ka pa hnena a sawi chu ka va hre hman a. Ka pu chuan ka pi thusawi hnuhnung kha ka pa a hrilh fo thin a, ka pa chuan a tirah a uksak vak ngai lo mah se khami ni atang khan ka pa chu ka pu nena kan inawmna bulah a tal tamin len chhuah aiin ka tan hun a nei tam ta emaw aw tih tur zawk a ni.

Ka pa aia ka pu ka zui tam zawk vang emawni ka pa nen hian han titi dunna hun hranpa em em kan nei khat hle. Phai lama lehkha zir tura ka chhukthlak dawn hmasak ber chuan ka pa chuan ka kut a vuan a, thu tha hrang hrang min hrilh pah chuan “I nu nen kan inneih lai khan ka hmangaih thu te kha lo hrilhin kan chhungkua a enkawlnaah te khan lawmthu lo hrilh ila a tha tur, tunah chuan sawi mah ila a sawt tawh dawn si lo a. Lo ti ila a tha tur ti ringawta inhnangfak chu kan chan a ni tawh si. I duh chu tunah ti ang che” tiin ka kut a vuan a, bus a ri ruai ruai tawh tihah chuan ka pa chuan ka kutah lehkhathem min hum tirin kan invai liam ta a ni. Bus-a ka luh veleh chu lehkha chu ka keu a, hmana ka pi’n ka pu a hrilh, ka pu’n ka pa a hrilh ve leh chhawng; vawi tam tak ka hriat hnu ni bawk “engkim kan chunga lo thleng hi kan thatna tur vek a ni. Tawngtaina te hi kan duhdan vekin Pathian hian a chhang lo a, kan thatna turin a chhang thin.  ‘Ni love, heti zawk hian le’ a tih apiangin tawngtaina a chhang lo emaw ka ti mai mai thin alawm”tih thu chu a lo inziak chu niin.

Kha zan kha ka pa nena kan inhmuh hnuhnun ber tum a ni a, khawvelah hian ka hmu leh ngai tawh dawn lo a ni tih hria ila chuan ka kalsan hauh lo ang le. Ka pa min hmangaih em em tu lakah vawikhatmah lawmthu ka hrilh lo a, ka hmangaih thu pawh vawikhatmah ka hrilh hek lo. Ka pa kha ka haw reng reng lo a, a nachang ka lo hre lo a ni. A dam lai khan vawikhat tal ka lawm thu lo hrilhin ka hmangaih thu lo hrilh ila chuan a nun khan engngemaw danglamna a nei tur! Tunah chuan a thlanah tapin sawi eng ang mah ila a sawt tawh teuh si lo. Hun ka la nei emaw ka intih laiin ka pi laksakin ka awm a, ka nu laksakin ka awm a, ka pa laksakin ka awm leh a! Ka kianga an awm lai khan an hnena sawi tur ka neih ang ang kha lo sawiin ka hmangaih thu kha vawikhat tal lo hrilh ila chuan an nun kawng kha engtin emaw tal tih danglamin a awm si a, inchhir lah chuan sawtna a nei tawh der si lo. Ka kianga awm rengin hun kha a ding reng emaw ka ti a, nakinah ka la hrilh ang tiin ka intiam fo thin a, mahse hun kal zelin nun a liampui zel si.

Ka la hre reng thin - naupangte kan nih laiin nikhat chu ka pu hnenah ka piancham min lawmpui nana motor lem thar ka dil tum kha. Ka pu chuan tawngtaia dil turin min ti a, ka tawngtai apiangin ka chham ziah a; ka mut dawn a ni emaw ka chaw ei dawn a ni emaw, motor lem thar dilna chu ka chham hmaih ngai lo. Ka piancham a lo thleng ta cheng a, ka ni fapa motor lem hlui te reuh te Pathian ka dil aia chhe daih chu min pe a, ka thinrim ka lung awi lo chuan ka pu hnenah chuan ang tawn tawn pahin “Pathian hian min ngaihsak ve tak tak lo anih hi, ka tawngtai tawh dawn lo” ka ti bul hmuk a. Ka pu chuan ngawi renga ka bana min kai chung chuan huanah min hruai a, zawi tein he thu hi miin hrilh leh ta a “Engkim kan chunga lo thleng hi kan thatna tur vek a ni. Tawngtaina te hi kan duhdan vekin Pathian hian a chhang lo a, kan thatna turin a chhang thin.  ‘Ni love, heti zawk hian le’ a tih apiangin tawngtaina a chhang lo emaw ka ti mai mai thin alawm” tiin. Chumi tuma ka pu min chhan dan chu naupang te e ti lo chuan ka rilruah a riak ve reng mai a, ka nunah pawh thu a sawi tam hle mai.

Kum a kal zel a vawikhat chu ka hnathawh lawmman ka lak hmasak ber  tum a ni bawk a tiin zu ka in a, inthiamlo titih deuha tawngtaiin ka pu min hmuh loh nan leh tuma’n ka rui tih an hriat loh nan; ka tawngtaina chu chhanin a awm lo chiang kher mai. Ka rui lungpuam tawngduh lutuk chuan ka pu hnenah kan zu-in dan leh ka hnathawha ka lungawi lohna chenin ka sawi chhuak ta. Dan theih ni tawh hek lo ka zu-in thu leh ka ruih ve chak thu nen lam chuan zep nei loin ka sawi ta phiar phiar mai a, a bak ka hre chhunzawm tawh lo. Zinga ka thawh veleh ka pu chuan ka bana chelin chu thu ngaite bawk chu min hrilh leh ta a “engkim kan chunga lo thleng hi kan thatna tur vek a ni. Tawngtaina te hi kan duhdan vekin Pathian hian a chhang lo a, kan thatna turin a chhang thin.  ‘Ni love, heti zawk hian le’ a tih apiangin tawngtaina a chhang lo emaw ka ti mai mai thin alawm” tih thu hi.

Harsatna hrang hrang ka tawh apiangin ka pu thusawi chu ka hre reng thin. Zu rui chunga ka pu ka titi pui atang khan vawikhatmah zu ka in leh tawh lo a, thil sual nia ka hriat lakah chuan kha thu vang kha’n ka inveng zo hram hram thin.

Vawikhat chu ka bialnu ka hmangaih em em mai, a kum leha innei mai tura kan inbiak fel tawh avang chuan kan inti tatu tawnin chhung leh khatte paw’n min hriatpui vek tawh tihin thih ngamin a dam lo a, a tirah chuan na lutuk a nih loh avangin kan mangang vak lo a; mahse a ni tela a that theih loh avangin hmunpui lam kan panpui hnu chuan cancer a ni tih kan hre ta! Khami tum tluka ka thinlung nat kha ka la tawng lo hial ang tih theih deuhthaw a ni. Ka thin a rim a, vanduai bik viau ni-tein ka inhria a, Pathian lakah ka vui a, tawngtai ka thlahthlam phah a, ka nunna ngei pawh lak hial ka duh rum rum chang a awm ta fo mai. Sawi ngaihna pawh hre lo hian ka thin a rim em em a, hlim ni reng reng ka nei lo. Ka bialnu boral hnuah phei kha chuan ka thinrim lutuk leh beidawng lutuk hi keimah ngei pawhina ka duh loh dan deuha awm chang ka nei fo thin. Pathian hnenah ka bialnu chu min tihdamsaka min laksak lo hram turin ka ngen ngawih ngawih a, chuti chung chuan ka hnen ata lak bovin a awm a, a na-in hriat thiam a har asin.
                                                                                   
Zan khat chu thla a eng no raih a, beidawng takin kan huanah hruihrual lian tawk tak nen ka chhuk thla hnak hnak a, min thlir reng tu an awm tih reng reng ka hre lo. Keimaha inkhai ka tumna hrui ka lo phuah mawlh mawlh lai chuan ka pu chuan ka dara a kut nghatin “bawihte engkim kan chunga lo thleng hi kan thatna tur vek a ni. Tawngtaina te hi kan duhdan vekin Pathian hian a chhang lo a, kan thatna turin a chhang thin. ‘Ni love, heti zawk hian le’a tih apiangin tawngtaina a chhanglo emaw ka ti mai mai thin alawm.” Engtin pawh awm la i nunna siamtu chuan I tan ruat lawk vek tawh a nei asin. Kan chunga thleng engkim mai hi a hriatpui loh a awm lo, kan thatna tur zawk a ni.” tiin dam diain ka kut a la a, in lamah min chhoh pui ta a. Khami zan ang reng reng a ka pu thusawiin ka nun a hneh kha ka hre lo.

Ka ngaihtuah let chang apiang hian ka puin vawi tam tak ka hnena a sawi kha a lo va’n dik em! Ka duh zawng zawng leh ka tawngtaina a ka dil ang zawng zawng te kha ka dil ang diak diaka peka awmin ka duh ang zelin thleng ta se ka pu hlutna te, mamawh neih hlutzia te leh nun zirlai tam tak hi zir nachang ka hre hauh lo tur. Naupangte ka nih lai atangin ka pu hmangin nun zirlai zirtir ka ni a, nu leh pa neih mumal loh hrehawmzia atanga ruihtheih thil tih that lohzia thlengin. Beidawng taka ka hnuk pawh keimah ngeia chhah ka tum hnuah, min hre rengtu kan Pathian chuan nupui tha tak-dil nachang ka hriat loh khawpa min hmangaihtu, fel leh duhawm tak min pe a; ka ngaihtuah phak baka duhawm leh fel fa pathum min pe bawk nen. Ka pu-in kan tana tha tur vek a ni a lo tih fo kha a hun lai khan hre thiam lo thin mah ila a dik a ni tih tun hnu hian ka hre leh hnuhnawh thin.

Ka pi khan ka pu nun zirlai tha tam tak a lo zirtir avang khan a hnenah lawmthu sawina hun ka nei lo a, ka nu leh pa lah chu an dam laiin an hnenah lawmthu sawi leh ka hmangaih thu vawikhatmah sawi nachang ka hre si lo. Ka hria alawm - ka lawmthu leh ka hmangaih thu kha vawikhat tal an dam lai kha’n lo hrilh hman ila an nun kha engtin emaw tal a khawih danglam tur! Ka pu-in ka pi laka bat nei tlat nia a inhriatna kha kei chuan tlak ka duh avangin ka nupui leh ka fate hnenah chuan a tam thei ang ber anmahni peka ka awm avanga ka lawmna leh ka hmangaihzia ka hrilh thin a, hrilh reng ka duh bawk a, ka kianga hrilh mai theiha an awm chhung hi chuan ka hrilh reng fo bawk ang.

Kumte a lo ral zel a, hlim taka nun thar nena hun kan hman lai chuan ka pu pawh chu a lo upa ve ta zel a, a tar chak lo nen tlai khat chu ka pu nat zual deuh avangin ka haw hma ta a. In ka thlen meuh chuan ka pu chu a lo chau hle tawh chu niin. Vawi tam tak ka lo tih thin tawh ang bawkin ka pu kut vuanin Pathian hnenah chuan tihtak meuhin ngen ngawl tak leh mittui tla zawih zawih chungin ka pu nunna chu zuah hram hram turin ka dil a; a ni lo chu neih ka nei lo tih ka inhre chiang hle. Ka pu chu ka ngaiin a tel lova awm ka hrehzia pawh Pathian chuan a hre chiang hle turah ka ngai a ni. Ka pu tan chuan a sawi fo thin angin Pathian hnena hahchawlh chu a hahdamthlak zawk dawn a ni tih hre reng mah ila ka hmasialna leh ka huaisen lohna avangin ka pu chu ka hnena la awm turin ka duh a ni. Chutia tihtakzet leh thinlung keha Pathian ka kar ngawng ngawng lai chuan ka pu chuan thei leh thei lovin hmana ka hnena a lo sawi fo tawh thu ngei chuan “bawihte engkim kan chunga lo thleng hi kan thatna tur vek a ni. Tawngtaina te hi kan duhdan vekin Pathian hian a chhang lo a, kan thatna turin a chhang thin.  ‘Ni love, heti zawk hian le’ a tih apiangin tawngtaina a chhanglo emaw ka ti mai mai thin alawm” tiin thei leh thei loin ka hmai khawiha lo tawngin min kalsan ta a.

Ka pu boral atang khan kum sawm dawn a liam ta. Ka hnena thu a sawi fo thin kha ka hre reng thin. Nikum maiah ka fanu neihchhun laksakin ka awm a, a na asin. Harsatna leh na ber nia ka hriat ka tawh lai mek pawhin ka pu-in ka hnuk ka chhah tum zana a thusawi kha ka bengah a cham reng thin. Ka pu khan a dam laiin tawngtaina a rin thu min hrilh ngai hauh lo mah se a ring a ni tih a nunah kha’n ka hmu a. Ka pi leh ka pa hnena bat nei nia a inhriatna min hrilh fo avangin kei chuan min hmangaihtu ka pu lakah khan bat neih ka duh lo. Ka kiangah kum tam tak a awm a, ka hnena pek a nih hun chanve-a a chanve leh vel chauh kha ka hmangaihzia leh ka pu chunga ka lawmzia hrilhna hun nei mah ila a hmel ka hmuh a, amah ka khawih theih lai ngeiin ka hrilh hman a, ka leibat tur chu ka tlak a ni tih ka inhre si. Kum te kalin a nui hmel leh a titi ngaithla tawh ngai dawn lo mah ila ka pu ka hmangaihna leh a chunga ka lawmna kha a nasa zual a, amah leh ka pa ang lo taka a dam laia a hnena ka sawi duh leh ka hmangaihna leh lawmna ka hrilh hman avang kha’n vannei ka inti thin.

Tlai ni tla tur chuan kawl chu a chhun eng phet a. Chu ni chu ni dang ang tho mah ni se ka tan danglamna a neih avangin chu hmun ka kal fo thinna pan chuan ka chhuak a. Chu hmun, ka nupui nena hmun thianghlim ang deuh thawa kan ngaihah chuan thingthiin ka pu thlan chu ka kuah a, ka mittui lah chu dan sen a ni der si lo. Ka hnunga ding ka nupui chuan ka dara min kuah chungin ka thu sawi chu a ngaithla a ni tih hriat takin a lo bu nghauh nghauh a. Eng dang sawi lovin chu thu bawk chu ka sawi nawn leh a: “engkim kan chunga lo thleng hi kan thatna tur vek a ni. Tawngtaina te hi kan duhdan vekin Pathian hian a chhang lo a, kan thatna turin a chhang thin.  ‘Ni lo ve, heti zawk hian le’ a tih apiangin tawngtaina a chhang lo emaw ka ti mai mai thin alawm.”
1922012530

4 comments:

  1. Tha khawp mai mittui tlingpuau chung a kan chhiar chu

    ReplyDelete
    Replies
    1. a tu a pawh nila ka blog a i lo len luh avangin ka lawm e. Tap rawh, tap mawlh teh khai!!

      Delete
  2. Replies
    1. ka lawm e thianpa..nang zawng tlukni reng2 che ka nei dawn ta lo a nih hi! :(

      Delete